Verkenning van een land-schap

Trivialiteiten en andere waardevolle verhalen gesprokkeld langs Vlaamse Ardennen wegen.

woensdag 14 december 2011

Niks is eenduidig, ook het landschap niet...



Uitgeverij Lannoo bracht in december 2011 een prachtig boek uit over het leven en werk van beeldend kunstenaar Herman Van den Broecke (Herzele) en modeontwerpster Elisabeth De Sloovere (Hoegaarden). Het boek is een schitterende weergave van twee levenslopen die elkaar verrassend raken vanuit onverwachte hoek. Levenskunst is wat hen bindt.

In 'dubbele zijde' vindt u ook een bijdrage van Chris De Smedt over de betekenis van landschap in Hermans leven:

"Een landschap is een complexe samenhang van systemen, objecten en subjecten die onderling al dan niet interfereren en die context, tijds- en persoonsgebonden zijn. Het beeld en waardeoordeel worden gevormd in de gedachte van de toeschouwer die kijkt vanuit zijn eigen ervaringen, kennis en emoties en is daarom een individuele beleving. Vanuit deze ruim aanvaarde definitie van landschap kan het werk van Herman Van den Broecke begrepen worden als een landschap en wordt de schepper als dusdanig een landschapsschilder (of -kunstenaar). Beschouw Herman Van den Broecke echter niet als een landschapsschilder à la Patinir, die zich toelegde op het weergeven van landschappen als subject, hoewel Herman Van den Broecke in twee van zijn werken, zowel in de titel als naar kleurgebruik, toch refereert naar de meester die hij bewondert (Het lieve meisje in de tuin van Patinir en De rode drentelaar (is hij in de tuin van Patinir?)). Het landschap is in Hermans schilderijen maar zelden expliciet of als subject aanwezig (werken als Kanaalbrug met vogels, Destelbergen (1964) e.a. te na gelaten), maar het wordt vaker als coulisse gebruikt waarin figuren en dingen ontstaan, zijn en evolueren. Natuur en landschap zijn belangrijk in Hermans leven, ze geven gestalte aan zijn zorg voor kwetsbare dingen en daarom verschijnen ze vanuit een evidentie als bouwstenen voor het creëren van zijn artistiek universum. Het lijkt alsof Herman niet wil raken aan de kern, de eigenheid of de existentiële waarde van natuur en landschap, maar ook van kunst, door zelf niet in te grijpen in een gedwongen en kunstmatige wisselwerking tussen beide, net omwille van die breekbaarheid. Toen hij midden de jaren 1990 werd gevraagd om voorzitter te worden van een lokale natuurvereniging, twijfelde Herman eerst uit vrees dat dit engagement zijn artistiek werk in de weg zou staan. Dat is niet gebeurd. Praktisch niet (wat tijdsinvestering betreft), maar ook inhoudelijk niet. Het had perfect gekund dat Herman Van den Broecke een geëngageerd kunstenaar werd, maar ondanks zijn grote bezorgdheid ten aanzien van het verdwijnen van open ruimte en de versnippering van natuur, heeft Herman dat verhaal nooit willen brengen in of door zijn kunst. Natuurelementen zijn een onderdeel van Hermans alfabet die soms louter als vormentaal, soms als metafoor, soms bewust, maar vaak eerder toevallig worden gebruikt. Zo zien we op verschillende werken afgeknotte bomen of boomstronken terugkeren. De toeschouwer herkent de vorm als een boom, kan er mutilatie in zien of dood versus nieuw leven, maar dat hoeft niet, het is zelfs niet zeker dat de kunstenaar het als een funerair archetype heeft willen gebruiken. Herman schildert niet vanuit een pessimisme (zoals de Nederlandse filosoof Ton Lemaire over landschap schrijft), maar eerder vanuit onmacht, alweer uit bekommernis om de kwetsbaren die hij koestert. Het creëren van een eigen universum waar kwetsbaarheid ruimte krijgt, is geen louter artistiek gegeven in Hermans leven. Het is ook voelbaar in zijn tuin, zijn bos en omgang met mensen. Zijn liefde voor de natuur en het landschap is geen oorzaak, maar gevolg, een gevolg van zijn ontzag voor de ‘verwondbaren’ en daarom worden getuigenissen van de mens in het landschap niet de facto als slecht aanzien. Ook de mens is broos en wat hij creëert kan in harmonie met het landschap zijn of worden. Dat Herman Van den Broecke dat menselijke aspect in het landschap niet schuwt, blijkt uit werken als Relict uit Vlaamse Grond (de betonnen omheiningen) en zijn ontwerpschets voor het behoud en de integratie van een oude steenbakkerij. Toch bewaakt zowel de kunstenaar als de mens Van den Broecke behoedzaam de grenzen van het breekbare zodat elke identiteit zijn waarheid behoudt.
Landschap hoeft geen kunst te zijn."



Meer info over Herman Van den Broecke op www.hvandenbroecke.be

maandag 10 oktober 2011

Landschap

Voorbij, voorgoed.
Geen treurnis, het is
zonder meer, het moet
Wat biedt het andere?
Een vlakte windmolens:
grote ijle, maar ook kleine.

Lijnen licht in het donker,
Lichte lijnen in de lucht.

Toch vogels,
toch bomen
en hoop,

zelfs schoonheid.

(september 2011)

dinsdag 4 oktober 2011


Persbericht:

BEUKENHOF-PHOENIX GALLERIES


TENTOONSTELLING: VAN 7 OKTOBER TOT 6 NOVEMBER 2011


Nadine FIÉVET
Clemens HEINL
Karel MOORTGAT



In collection: G. Aumayer, H. Decavata, F. Derie, D. Fournier, Gaudin, R. Haeck,
D. Martens, D. Michiels, Morlaine, A. Steurbaut, P. Willequet, W. Zelmer

Vernissage vrijdag 7 oktober vanaf 19 u

Beukenhof Ronde van Vlaanderenstraat 9 - 11 9690 Kluisbergen
www.beukenhof.com - info@beukenhof.com - +32 (0)55 38 83 87

maandag 19 september 2011

naar Brussel


plastiek
aardappelen
sparrenbosje
pony's
tuinhuisjes
Heras
meubelen Sint-Antoon

obscure stationnetjes met afgebladderde toiletdeuren in overdatum kleuren
compostvaten in strakgeordende paradijzen

zeven soorten zitbankjes en grote trampolines
een eenzame landweg eindigend in niets
als bos niets is

trechter van sporen en een vreemd aandoende kubusarchitectuur naast gepensioneerde betontegels met witte stippen.


Gevangen in dienstregelingen
onrust
een lange zucht
niet de mijne

vlier en vlinderstruik
keiheuvels die in bochten verdwijnen, trapjes leiden naar tuinen
rood-oranje netten - en nog - en nog en nog - - ga door, ga door ga door

vrijdag 2 september 2011

KUNST & ZWALM 2011


(c) Kunst & Zwalm

De biënnale Kunst & Zwalm integreert kunst in het landschap en het sociale weefsel van Zwalm (Vlaamse Ardennen). Dit jaar hebben Engelse, Franse en Belgische kunstenaars de opdracht gekregen om de grenzen af te tasten van publieke en privé ruimten. Begin dit jaar overleed Patrick Merckaert, de bezieler van Kunst & Zwalm. Hij tekende nog de krijtlijnen uit voor deze editie, maar moest onverwacht afscheid nemen en liet een bevreemdende leegte achter bij familie, vrienden, kennissen. Uit respect en als hommage aan Patrick, werd in het jachthuis van het kasteel van Beerlegem een installatie van de kunstenaar (Lèvres, sourire, secret) heropgebouwd. De brochure van K&Z vermeldt: "Net als Patrick zelf, straalt deze installatie een en al vriendschap, eenvoud en discretie uit".


Verder is er op diverse plaatsen ook werk te zien van Patrick Van Caeckenbergh (B), Johan Creten (B), Jan Williams & Chris Teasdale (UK), Goele De Bruyn (B), Jo Lathwood (UK), Djos Janssens (B), Stéphane Cauchy (F), La 'S' Grand Atelier/De Zandberg (B), David Blandy (UK), Fia Cielen (B), Sylvain Cosijns (B), Adriaan Verwée (B), Arnaud Verley & Philémon (F), Nicolas Durand (F), Karl Philips (B), Pieterjan Ginckels (B).

Er werd een route uitgestippeld langsheen de kunstwerken en in een brochure weergegeven. Het parcours kan best afgelegd worden met de fiets want heel wat plekken zijn niet bereikbaar met de auto. Toegang met routegids kost 3 euro. Kinderen tot 12jaar gratis. Met het project K&Z/KIDS: verboden voor 14+ werd een speciaal programma uitgewerkt voor kinderen.
Start en aankomst: PNEC De Kaaihoeve, Meilegem.

Meer info over K&Z op www.kunst-en-zwalm.be

zondag 7 augustus 2011

Half om half ... met trein, bus en plooifiets

Een regenachtige doch warme woensdag ergens begin augustus. Toeristisch hoogseizoen heet dat. Niets van te merken in de Vlaamse Ardennen. Toch wou ik de sfeer van vakantie opsnuiven in het land van de ronde, waar koers en landschap als een getrouwd koppel samenleven. Eigenzinnig als ik ben, besloot ik het op mijn manier te doen. Met de fiets, langs hellingen en masserende kasseien, maar zonder drang om fysieke grenzen te verleggen en mét de aankoop van de laatste jaren: mijn geliefde Brompton. Het lijkt tegenstrijdig, maar zowel uitdaging als luiheid typeren mijn karakter. Vandaar misschien de combinatie openbaar vervoer en vouwfiets. Als je de wielermythologie wil begrijpen, moet je de Olympus beklimmen en dus je kont in het zadel hijsen en afzien.

Ik kan tot op zekere hoogte wel in meegaan in een trapmanie, maar ben ook niet te beroerd om (veelal uit noodzaak) af te stappen. Halfweg de top kom je immers wonderen tegen die bergen kunnen verzetten: gave uitzichten, getormenteerde bomen,pittoreske bouwwerkjes en uitnodigende kroegen (zoals 't hof Wijmier). Als ik Foreest doortrappend wil oprijden, dan doe ik dat toch! Ook al ligt dat niet echt binnen het bereik van een vouwfiets. En na al mijn versnellingen te hebben opgebruikt, laat ik mij met genoegen uitlachen door een perfect acterend achterwerk van een vlotte vijftiger die bovendien op een zekere Clooney gelijkt en mijn kruistochtervaring zowaar erotisch kleurt. U begrijpt dat mijn ritje in meer dan één opzicht een meevaller was.

Mijn ronde startte in Herzele op de Groenlaan waar ik mijn plooifiets voorbereidde op het avontuur van zijn leven. Mijn Brompton meende alles al gezien en beleefd te hebben vermits hij dagelijks doodsbedreigingen incasseert in Brusselse steegjes en avenues. Makkie dus, die eerste kilometers naar het station van Zottegem. Jeanine van 't Brouwershof (naast Brouwerij Crombé) begreep mijn nonchalante parkeerzwaai niet, verbaasde zich over mijn minifiets en trakteerde mij op een spannende stadslegende en een tragisch verhaal over de teloorgang van de 33 Zottegemse brouwerijen. De laatste sluit binnenkort zijn deuren en de resterende Zottegemse bieren zullen voortaan in West-Vlaanderen worden gebrouwen.

De treinrit van Zottegem naar Oudenaarde was kort en intens. Je passeert mooie landschapjes en je prijst je gelukkig dat het traject nog niet ingebermd is. Hier kan je nog genieten van de traditionele Vlaamse achtertuinen met hokjes, droogmolens, borders en zelfs grazende koeien in een van oudsher natte weide. Hopelijk haalt het genot van het reizen het hier op snelheid en sleurt Infrabel de reiziger niet tussen een betonnen koker waardoor ons cultureel landschappelijk bewustzijn weggezogen en gekatapulteerd wordt naar een non plaats in een non tijdperk.

Wie zich een klein beetje voorbereid op een fietstocht door de Vlaamse Ardennen, weet dat zo een reis puur uit koersliefde start in het Centrum Ronde van Vlaanderen. Oudenaarde en het Centrum zijn zowaar de enige plekken waar ik tijdens mijn trip toeristen ben tegen gekomen. In Brasserie de Flandrien is het 's middags gezellig druk en de bezoekers laten zich de Croque Masseur en de proloog-drankjes welgevallen. Ik ging er na een pittig dagsoepje snel vandoor met mijn vouwfiets want bedrijvigheid brengt mij uit evenwicht. Zeker als alle blikken gericht zijn op het compacte klompje wielen en trappers dat netjes opgeborgen stond tussen de brasserietafels. De eenzaamheid op de fiets bracht rust, ik keerde de stad de rug toe via de oude Scheldekaaien en langs de Vlaamse Ardennendreef waar ik al een eerste keer snelheid minderde om de geteugenheuvels in de verte te kunnen onderscheiden. Het plateau van Edelareberg is een schitterende kennismaking met de Vlaamse Ardennen. Je ziet in de verte de kerktorens van Oudenaarde, de Schelde- en de Maarkebeekvallei, Koppenbergbos, Kwaremont, de Hotond. Als je een topografische kaart bij de hand hebt is het makkelijker om het landschap te onderscheiden en te doorgronden. Voor mij een openbaring.

Ik fietste van Oudenaarde naar Etikhove en Schorisse in Maarkedal. Onderweg liet ik mij verrassen door de schoonheid van Ladeuze, de landschappen van Valerius De Saedeleer, Villa Tynlon, 't Hof te Cattebeke, de Taaienberg en de Bossenaremolen, de bramentuin in de Ganzendries waar meer dan 40 verschillende soorten bramen aanwezig zijn, de Ronde van Vlaanderen kapel inclusief frisdrankautomaat op de hoek van de Hessestraat en de Beekkant in Horebeke. Het meest van al genoot ik op Foreest, een met groen begrensde slingerende holle weg met zicht op berg en dal in de Vlaamse Ardennen. Ik haalde de top niet, wat niet alleen de schuld was van de vouwfiets, maar ook van mijn onstuitbare drang om stil te blijven staan bij de schoonheid die opdook tussen de hagen en bomenrijen.

Na mijn passage aan het landschappelijk wondermooi Burreken (natuurreservaat) reed ik richting Zegelsem, Elst en Michelbeke om via Erwetegem uiteindelijk terug in Herzele te belanden. Het was mijn plan geweest om tussentijds even de Belbus te nemen, maar de goesting om te (vouw)fietsen was te groot. Ik heb op bijna elke helling de trappers gelost (al dan niet verplicht), maar zonder enige teleurstelling want wat ik zag was overweldigend. Ik liefkoosde naast de Taaienberg en Foreest ook de Ledeberg en de Berendries en raakte overdonderd door de kasseien van Zegelsem. Je ziet het landschap bewegen voor je ogen, je ziet de huizen samenklitten en terug openschuiven, je ziet brede en smalle wegen die boven en onder het maaiveld duiken, je ziet ze plots zwenken om even later terug strak de rechte lijn naar het volgende dorp te volgen, je hoort en ziet wind- en watermolens,je ruikt de seizoenen en de zwetende helden in de te kleine cafeetjes. Ik heb die beruchte woensdag opnieuw de geur van de Vlaamse Ardennen geroken. Dit wordt zeker vervolgd...

Praktisch:

Gevolgde knooppunten na de start aan het Centrum Ronde van Vlaanderen:
39 - 25 - 30 - 32 - 35 - 38 - 37 - 40 - 43 - 70 - 68 - 12 - 15 - 19.

woensdag 27 juli 2011

Landschapskunst in de Vlaamse Ardennen

Arpia kunst met landschap
zaterdag 20 augustus 2011 tot zondag 9 oktober 2011





Voor het tweede jaar op rij organiseert Arpia vzw deze zomer het kunstproject ARPIA met de oude steenbakkerij te Sint-Lievens-Esse als dynamisch epicentrum. Acht weekends lang, van 20 augustus tot 9 oktober, kan je er genieten van bijzondere artistieke interventies in het omliggende landschap, alsook van tijdelijke kunstwerken binnen en rond de muren van de steenbakkerij. Dit historisch waardevolle bouwwerk wordt tijdens het project omgeturnd tot een tijdelijke ontmoetingsplaats met bar en boekenlounge. Het verregaande engagement van ARPIA ten aanzien van het landschap en haar waarde(n) wordt geaccentueerd door een uitgebreid nevenprogramma: landschappelijke themawandelingen, debat, openlucht brunch, een onderzoeksproject, enz.

Dit jaar worden zes internationale kunstenaars uitgenodigd. Drie ervan maken op verschillende plaatsen in de omgeving een kunstwerk en gaan hierbij aan de slag met de nodige aandacht voor de identiteit van het gebied. Voor het eerst bevinden de werken zich buiten de site van de oude steenbakkerij. Samen met de permanente werken van vorig jaar vormen ze een almaar uitdijende permanente kunst- en wandelroute.

De Franse kunstenaar Gilles Bruni maakt al twintig jaar landschapsinstallaties. In Herzele bouwt hij enkele schuilplekken voor mens én dier met natuurlijke en gevonden materialen. De uit Wales afkomstige Rhodri Davies creëert voor Arpia een windharp (tijdens de opening op 20 augustus geeft hij een concert) en de Japans- Belgische kunstenaar Masashi Eshigo wil, via een even ambitieuze als eenvoudige installatie, een trage (wandel)weg opnieuw openstellen. Dit `work in progres`komt tot stand in sterke interactie met omgeving en bewoners.

Binnen en rond de steenbakkerij worden tijdens het project site-specifieke werken tentoon gesteld. Els van Riel (B) gunt ons, in de vorm van een filminstallatie, een even luchtige als geconcentreerde blik op een alledaags natuurverschijnsel. Christelle Fillod (F) transformeert een deel van de ruimte in een camera obscura. Jesse Cremers (B) brengt statische dingen in beweging via kinetische experimenten en sculpturen. Meer dan de moeite waard….

Naast het beeldende kunstenluik is er tijdens Arpia 2011 tevens een programma waarin het landschap in al zijn hoedanigheden aan bod komt. Duurzaamheid, ecologie en omgevingskwaliteit zijn hierbij de sleutelwoorden. Ieder weekend kan je bijvoorbeeld deelnemen aan themawandelingen onder begeleiding van Chris L. De Smedt. Zij nodigt telkens een expert uit die de wandelaars laat stilstaan bij de waarde(n) van het landschap en de fragiele, samenhang tussen mens en natuur. In samenwerking met diverse partners worden workshops, een debat en een onderzoeksproject georganiseerd waarbij een occasioneel artistieke interventie niet kan ontbreken.

Meer info op www.arpia-art.be.

Andere kunstprojecten in de Vlaamse Ardennen:
Kunst&Zwalm 2011: www.kunst-en-zwalm.be : 27-8 tot 11-9
Ename Actueel 2011: www.ename974.org: 28-8 tot 16-10

dinsdag 26 juli 2011

Wandelingen in Herzele

Chris L. De Smedt trekt wekelijks door het Herzeelse landschap. Wie zin heeft, mag altijd aansluiten. Start: 10u30 - Oude Steenbakkerij, Kauwstraat 103, Sint-Lievens-Esse (Herzele).





Data landschapswandelingen:
- zaterdag 30 juli
- zaterdag 6 augustus
- zondag 28 augustus (ikv Arpia 2011 - kunst met landschap)

Meer info over de wandelingen via mail of 0475-85 02 06.

P.S. U wandelt gewoon mee op eigen verantwoordelijkheid, u betaalt ook geen deelnamegeld.

woensdag 25 mei 2011

OPEN CALL FOR YOUNG ARTISTS

“A bond between art and landscape that results from the fundamental link between man and nature”

Arpia is an art project with a far-reaching commitment towards the landscape and its value(s). The concept of the project fits in the boldly stated: Art with Landscape. When looked at it as concentric circles, in the middle there is a path set out through the landscape, passing several works of art that can be catalogued as Art with Landscape. Around that, during the whole of the summer, lots of activities are being organized, to enlarge the impact of the works of art and to connect them with performance, music, lectures, science, etc.
Ecology is a main concern of the project, but the project wants to go beyond that. To make people take more care of the environment, you must let them feel that they are living in the middle of it and it is a part of themselves. We want to generate positive attention towards landscape and environment. That’s why, for the official launch of Arpia, we had the following sentence returning in every piece of promotion (flyers, posters, website,.): ‘How I learned to stop worrying and love the landscape’.
The works of art are permanent and in 2011 the ‘art walk’ will become longer, with new works of art penetrating the landscape around the Brick kiln subtly and respectfully. A new ‘festival-edition’ of Arpia will open on August 20th and end on October 9th, with thematic walks, a temporary art exhibition, a book-lounge, etc.
The ecological mainframe is translated in every aspect of the project. The works of art have to integrate themselves in their environment and be built of natural, site-specific or found materials. They are mostly larger scale, but even while drawing the attention of the visitor, they have to intensify the experience of the surrounding landscape visually or aurally. While organizing, there will be close attention to put as few pressures on the environment as possible, using materials that respect nature and fit into the story of the surrounding landscape. We focus, through the art works and the activities, on processes (growth and decline) and the rhythm of nature, on the bond between humans and nature, and with all that, on our own future.
Arpia vzw would like to invite young artists to submit their ideas and proposals for a temporary work in the landscape along the old tramway between St-Lievens-Esse and Herzele or at the brick kiln, which could be realised in one of the following festival editions.
The work has to fit in the framework of Arpia, as explained above. Important is that the work is in someway created with or/and for the specific landscape or a specific place and is made out of natural or sustainable material. Performative actions are also welcome. Visiting the site is possible, if wanted with someone from Arpia (after making an appointment).
Arpia will cover the realisation costs.
The Jury consists out of: Lucas Devriendt (Artist), Eugeen Liebaut (Architect), Christel Stalpaert (Professor Art Studies) and Luea Ritter (Curator Arpia).
The decisions will be discussed also with the other board members:), Chris De Smedt (landscape expert), Ellen Dewaele (film producer), Jan Hermans (cultuurbeleidscoordinator Gemeente Herzele)

Please send your proposal to info@arpia-art.be - or Arpia vzw, Doornstraat 40, 9550 Herzele.
The deadline for the edition in 2011 is the 15th of june 2011 - The application should include:

• CV/Bio
• Visual of the the idea
• Short motivation/explanation
• Technical info
• Budget (estimate of necessary materials and services)

For more information you can contact Luea Ritter - www.arpia-art.be

vrijdag 29 april 2011

Van productie- naar belevingslandschap

Het buitengebied kampt met een identiteitscrisis. De landbouwlobby vraagt meer vruchtbare landbouwgrond en mogelijkheden om de productiviteit te verhogen; natuurverenigingen eisen meer bos, natuurgebied en ecologische verbindingen; energiebedrijven zoeken assertief naar locaties om windturbineparken te plaatsen; woonuitbreiding infiltreert langzaam in de open ruimte en infrastructuurwerken versnipperen landschappen. Bovendien gaat ook de recreant vaker op zoek naar mooie plekjes om te ontspannen en te genieten. Het groene buitengebied is een ideaal decor hiervoor. Er is een toenemend aantal mountainbikers, fietsers, wandelaars, nordic walkers, ruiters, quadrijders en menners die gebruik maken van bos- en landbouwgebied, land- of verkavelingswegen. De agrarische sector heeft het niet makkelijk door de druk van natuurverenigingen en recreanten. Men kan zich echter afvragen of de landbouwsector überhaupt nog potentie heeft om te groeien in Vlaanderen. Akkers zijn versnipperd, de natuurwetgeving verbiedt het verwijderen van kleine landschapselementen waardoor het gebruik van geïndustrialiseerde machines bijna onmogelijk wordt en het toedienen van meststoffen en pesticiden wordt verhinderd. De enige uitweg is duurzame landbouw en plattelandsontwikkeling met meer ruimte voor verbreding van de landbouwactiviteiten via toerisme en landschapsonderhoud. Vooraleer deze zijwegen het hoofdinkomen van de landbouwer kunnen compenseren, zal er nog veel moeten veranderen. Men spreekt van een evolutie van een productie- naar een consumptielandschap met ontwikkelingsperspectief voor de leisuresector. Aanleg en onderhoud van nieuwe recreatieve routes, onthaalinfrastructuur, horeca, bezienswaardigheden, themaparken, leisuregebieden en bewegwijzering zijn noodzakelijk om van recreatie een winstgevende industrie te maken. En daar stokt mijn adem. Deze recreatie (r)evolutie is realistisch en biedt mooie economische groeikansen voor een plattelandsregio. Het is niet eens zo moeilijk om het recreatief consumptiegedrag aan te wakkeren. Maar wat met het duurzaamheidsaspect? Is het voldoende om zachte recreatie aan te moedigen of is er meer nodig? De inrichting van duurzame landschappen bijvoorbeeld met aandacht voor identiteit en belevingswaarde. De inrichting van een recreatief landschap moet meer inhouden dan kilometers geasfalteerde fietsroutes. Plattelandsgebieden kunnen evolueren naar belevingslandschappen waar mensen in contact komen met de natuur, met hun identiteit, met schoonheid, verdraagzaamheid en welke waarden ook. Buitengebieden hebben wel degelijk economisch perspectief naast de landbouw (niet ter vervanging van, maar wel complementair). Alleen mag men dezelfde fout niet maken als in de landbouwsector. Groei vertalen in verhoging van de productiviteit is nefast voor ons ecologisch systeem. Dat geldt ook voor recreatie.

dinsdag 26 april 2011

De wandelfilosoof 3


De andere kant

Al meer dan tien jaar wandel ik regelmatig door het Duivenbos, een natuurreservaat in Sint-Antelinks dat beheerd wordt door Natuurpunt. Vorige zaterdag besloot ik om niet mijn vertrouwde pad te kiezen, maar de stippellijntjes aan de andere kant van de Huygeveldstraat uit te proberen. Ik stapte in het begin op bekend terrein, tussen de huizen in de Mulderstraat. Na een 100-tal passen koos ik echter resoluut voor ontdekking. Ik ben nieuwsgierig naar wat onzichtbaar is, naar de wereld achter de haag, om de hoek, voorbij het bos. De ervaring van een ontdekking, openbaring is overweldigend. Het gaat mij niet (altijd) om de stilte of het uitzicht want na een seconde is het nieuwe beeld al niet nieuw meer. Het is al déja vu. Ik liep alsmaar verder langs de onbekende weg en botste telkens weer op dingen die ik niet kende, zelf spotte en alleen beleefde. Als ik thuis kwam, zou ik mijn verwondering kunnen delen met mijn huisgenoten en ze prompt meenemen naar het onbekende land in Sint-Antelinks. Maar ik liet het onbekende onbekend. Ik vertelde alleen dat ik een mooie wandeling had gemaakt.

Achter de akkers van Sint-Antelinks, in de buurt van de Wijwater- en de Koffiestraat bewonderde ik een 360° panoramisch uitzicht, ik hoorde een koekoek, ik zag een koppel kievits en een oude boomgaard op de plek die aangegeven staat als de Oude Plaats. Ik nodig u uit om zelf te gaan kijken en overweldigd te worden.

Goed dat ik nieuwsgierig ben en geïntrigeerd door abstracte lijntjes op topokaarten.

woensdag 20 april 2011

Te volgen...

Een bericht dat, vrij laat gespot maar desalniettemin, mijn bijzondere aandacht trekt, opgepikt via de website van de Vlaamse Landmaatschappij: www.vlm.be


Startconferentie BALANCE


Eind 2010 werd het Europees project BALANCE goedgekeurd. Balance staat voor : ‘balancing nature and recreation in peri-urban and rural areas’. Op woensdag 30 maart 2011 ging het project officieel van start.

Het doel van het project is om in de rand van steden, in bestaande of nieuwe groene gebieden en hun omgeving een duurzame toegankelijkheid voor alle doelgroepen te bereiken. Recreatief gebruik moet tegemoet komen aan de noden en wensen, maar moet ook in evenwicht zijn met het natuurbeheer. BALANCE is een nieuw grensoverschrijdend project dat net hier een evenwicht probeert te vinden.

De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) is hoofdpartner, de overige partners komen uit Nederland en het Verenigd Koninkrijk.


Het project is goedgekeurd onder het Interreg IVA “2 mers Seas Zeeën” grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma 2007 – 2013, medegefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

Het project loopt tot en met 31 december 2013. Het projectbudget bedraagt 6.696.320 euro waarvan 50 % gecofinancierd wordt door Europa.


Om het projectdoel te halen, worden verschillende acties uitgewerkt :

- het ontwikkelen en onderhouden van natuurgebieden en hun omgeving in randstedelijke en meer landelijke gebieden;

- een verbetering van de toegankelijkheid van deze gebieden;

- uitvoeren van een socio-economisch onderzoek over het recreatief gebruik van deze gebieden;

Publieke participatie is de rode draad doorheen het project. In elke activiteit gaat ook aandacht naar de transnationale meerwaarde. Elke activiteit bestaat uit een aantal subactiviteiten, die kunnen verschillen per projectpartner, maar die samen een mooi geheel vormen.

De VLM heeft als projectregio het plattelandsproject Schelde-Leie aangeduid. Er zijn vooral linken m.b.t. de thema’s Trage Wegen en Lokale sport- en recreatie-infrastructuur.

De volgende activiteiten van het plattelandsproject zullen deel uitmaken van het BALANCE-project :

1. uitvoeren van een studie naar de mogelijkheid om ruiternetwerken aan te leggen (i.s.m. vzw Paardenloket);

2. uitvoeren van een studie landschaps- en natuurontwikkeling gekoppeld aan de Trage Wegen;

3. uitvoering van een deel van het Trage Wegennetwerk;

4. opmaken van een beheersplan Trage Wegen;

5. uitvoeren van een studie naar de potenties en effecten van het toenemend recreatief gebruik voor de lokale economie (i.s.m. UNIZO);

6. ontwikkeling en onderhoud van een website voor het plattelandsproject.


Auteur: VLM Oost-Vlaanderen

dinsdag 29 maart 2011

Vlaamse Ardennendag - zondag 17 april 2011


De Vlaamse Ardennendag is dé trefdag voor alle gezinnen en organisaties met een hart voor natuur, bos en landschap in de Vlaamse Ardennen. Er wordt een ruime waaier aan activiteiten aangeboden zoals landschapswandelingen, workshops, demonstraties, ...

In de voormiddag maak je kennis met het unieke Koppenbergbos, waar de nieuwe wandelinfrastructuur officieel ingehuldigd wordt. De boswachter neemt je mee op een korte wandeling die je laat proeven van de waaier aan wandelmogelijkheden die dit bos rijk is.
In de namiddag staat het Volkegembos in de kijker. Naast infostands en leuke activiteiten ter plaatse kun je er de mooiste plekjes bos en natuur in de buurt verkennen. Nieuwe wandelpaden worden die dag officieel ingewandeld en brengen je naar het nieuw stadsbos. Je kan op je fiets verschillende realisaties van het landschapsteam verkennen of je kan kiezen voor een landschapswandeling met of zonder gids. Wie zich wil specialiseren in een bepaald thema, kan ter plaatse terecht op informatiestanden en op de themawandelingen van de vele organisaties die meewerken aan het promoten en beheren van natuur en landschap in de streek.

Programma:
- Voormiddag: Wandelen in het Koppenbergbos met de boswachter. Vertrek stipt om 10u45. Einde omstreeks 12u. Parkeren kan langs de Hospitaalweg en Oude steenweg.

- Vanaf de middag: Niet begeleide landschapswandelingen en fotozoektocht in het Volkegembos.Doorlopend vertrek van 14u tot 16u00

Elk kwartier start ook een begeleide landschapswandeling of een themawandeling in het Volkegembos.
Om 14u15 vertrekt de fietstocht, thema landschapszorg.

- Doorlopend van 14u tot 17u30: Infostanden van verschillende organisaties actief rond natuur en landschap in de Vlaamse Ardennen, demonstratie groen houtwerk, demonstratie en verkoop van verrekijkers en telescopen door Optiek Van Ommeslaeghe, fotozoektocht, kinderactiviteiten, vogelobservatie, bar ,…

- 17u15: Slotmoment: Vrijlating van herstelde vogels en uitreiking diploma’s nieuwe natuurgidsen.

De deelname aan de Vlaamse Ardennendag is gratis.
De grote tent op de Rogier van Brakelstraat is toegankelijk voor rolstoelgebruikers. De wandelingen zijn echter niet geschikt voor rolstoelgebruikers of kinderwagens.

De Vlaamse Ardennendag is een organisatie van Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen, Natuurpunt, Agentschap voor Natuur en Bos, Stad Oudenaarde.


www.vlaamseardennendag.be

info@vlaamseardennendag.be
Tel: RLVA 055/207265.

maandag 28 maart 2011

De wandelfilosoof 2

Zaterdag 26 maart kon ik heel wat kilometers sprokkelen. Om 10u30 duwde ik het poortje van de oude steenbakkerij in de Kauwstraat open. De site is ondanks de kunstingrepen van afgelopen zomer nog steeds een eenzame plek, ik bedoel: het is er niet drukker of minder stil dan anders. Toch is er iets veranderd, het unieke gebouw is zijn mystieke kracht verloren. Zijn ziel is aangetast, doorgrond, zijn aanwezigheid is niet langer tijd- en functieloos. Desalniettemin slenter ik tot aan het takkenwerk van Bob Verschueren. Ik bedenk dat we een plan moeten uitwerken voor het onderhoud van het terrein. Nu de paarden hun biotoop gedwongen hebben verlaten, zal iets het gras in toom moeten houden... meer dan een paadje mag het niet zijn...
Het grijpt me niet, deze ontmoeting met de kunst in dit landschap. Ik wil hier weg. Niets houd me daar, zelfs geen wandelaar. Ik loop terug naar de straat en door het poortje naar de overkant. Ik daal af naar de poel en voel meteen de lente. Overstelpt word ik door geluiden en geuren. ik word aangetrokken door 1001 prikkels en voor ik het weet zijn we een uur later. Amper 2 kilometer heb ik gewandeld, maar het voelt als een kuur van dagen. Met tegenzin zet ik de klim naar het hoogste punt van Herzele in. Dat punt bevindt zich in mijn tuin. Niet veel later stap ik in de auto en begeef me naar Kerzelare waar mensen op me wachten om te wandelen. Ik neem ze mee van (Edelare)berg tot (Maarkebeek)dal en vertel het verhaal van de Vlaamse Ardennen, een verhaal dat 40 miljoen jaar geleden begon, een verhaal van water en wind, van Valerius De Saedeleer tafereeltjes, van holle wegen en getuigenheuvels, van een rozenkrans voor de zoete onze-lieve-vrouw, van bosanemonen en een solitaire boom. Deze eenzaat heeft zijn ziel niet verloren. De zon houdt ons gezelschap tot de laatste druppel van Adriaan Brouwer is opgedronken.

maandag 21 maart 2011

De wandelfilosoof

Zaterdag 19 maart 2011 zou de start worden van een nieuwe passie. Ik zou wekelijks een wandeling van anderhalf à twee uur maken rond de kerk van Sint-Antelinks. De allereerste tocht werd op Facebook aangekondigd: Start om 10u15, wie zin heeft kan meewandelen om van het landschap te genieten en/of te wandelfilosoferen. Niet dat ik een begenadigd filosoof ben, maar naar analogie van het toogfilosoferen lijkt dit mij toch een aangename en bovendien ook gezonde bezigheid voor een zaterdagmorgen. De dag kondigde zich echter Murphygewijs aan: echtgenoot wegbrengen naar zijn werk, winkelen, dochter wegbrengen naar balletles en dat allemaal voor de kerk van Sint-Antelinks 10 uur zou slaan. Het vervelendste was echter de telefoon van de oudjes die graag ingingen op mijn uitnodiging van enkele weken geleden: "jullie mogen gerust ook op een zaterdag langskomen om in de tuin te werken". Om 11u zouden de Brusselaars landen onder mijn notelaar om vervolgens de dag door te brengen op de buiten. Onmogelijk om 'neen' te zeggen. Ik vergat in alle commotie mijn boodschappentas waardoor de koffer van mijn auto niet veel later op een overvolle winkelkar leek. Geen tijd om netjes te stapelen. Uit sympathie, omdat ze daar geen plastieken zakken gebruiken, winkel ik bij Colruyt. Mijn dochter werd met 5 minuten vertraging afgezet, dus ook te weinig tijd om thuis rustig boodschappen uit te laden, wandelschoenen aan te trekken en gezond naar de kerk te stappen. Ik zoefde met een ongehoorde snelheid de oprit op en opende de koffer nog voor de auto stil stond, vlees, garnalen, kaas en andere dingen die gevoelig zijn voor zonnestralen rukte ik uit de auto, ik gooide de deur open, plofte het avondeten in de koelkast en graaide wandelschoenen en -stok mee. De rest van de winkelwaren bleven in de koffer. Nog geen minuut later reed ik veel te snel en amper 600 meter ver tot aan de kerk van Sint-Antelinks. Ik moest en zou mijn Facebook-belofte nakomen. Gelukt. Een vluchtige blik op de parking leerde al snel dat er niemand op mijn uitnodiging was ingegaan. Voornemens moet je waarmaken, daarom besliste ik kordaat om dan maar alleen te gaan wandelen. Dat is uiteindelijk ook de bedoeling: ik wandel en wie zin heeft om mij te volgen, wordt getolereerd. Met het bezoek uit Brussel in het achterhoofd, besliste ik de wandeling in te korten en intens even rond te kerk te stappen. En zowaar, de 6 minuten waren voldoende om zalig te zuchten en gelukzaligheid te vinden. Alle stress vloog met de wind door de Dendervallei. Het was ook lente op het kerkhof. In gedachte liepen de doden met mij mee. Ze fluisterden wijsheid in mijn oor. Tot volgende week?

maandag 7 februari 2011

Leegte...maar ook hoop

Vorige maand overleed Patrick Merckaert. Het heeft enige tijd geduurd vooraleer er woorden kwamen, en nu nog is het moeilijk om de juiste volgorde te vinden of überhaupt iets zinnigs te zeggen, behalve 'Dank je'...'Omdat je mensen waardeerde, respecteerde, kansen gaf, toekomst zag in dingen die nog niet waren. Dat terwijl je zelf zoveel te vertellen had, maar niet graag praatte. Je liet het woord liever aan anderen, je gaf hen ruimte, licht en tijd. En net daardoor heb je de mooiste dingen gezegd.'

Patrick Merckaert was een bijzonder man, in vele opzichten. Hij was een stille kunstenaar, een wijze filosoof, een vriend die geen vriend was maar een baken. Aan de telefoon waren lange stiltes nooit pijnlijk, alleen waarheid, momenten van zijn. Respect kreeg een gelaat, werd een houvast en heeft zich verankerd aan wie ik ben, niet loos maar met rekenschap en een zwaarte die alleen lichter wordt bij het zien van wat Patrick (misschien wel) wilde zeggen.

Ik zal de stiltes missen. Patrick mag me altijd bellen.

CDS, 7 februari 2011.

www.patrickmerckaert.be
www.kunst-en-zwalm.be